рд╕ोрдорд╡ाрд░, 3 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2022

рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпो рдХा рднाрд░рдд рдЖрдЧрдорди | рдЦंрдб 2

рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпो рдХा рднाрд░рдд рдЖрдЧрдорди

рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдоाрд▓ाрдмाрд░ рддрдЯ рдкрд░ рдХрд▓ीрдХрдЯ рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкрд╣ुंрдЪрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдХा рд╡рд░्рддрдоाрди рдиाрдо рдХोрдЭीрдХोрдб рд╣ै। рдпрд╣ां рдХा рд╢ाрд╕рдХ рдЬрдоोрд░िрди рдпा рд╕ाрдоुрд░ी рдеा। рдЗрд╕рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХी рдШрдЯрдиाрдПं рд╣рдо рдЦंрдб -1 рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХी рднाрд░рдд рдЦोрдЬ рдФрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЕрднिрдпाрди -1 рдоें рдЬाрди рдЪुрдХे рд╣ैं। 

рдЬрдоोрд░िрди рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рднी рдХि рдЕрдм рддрдХ рднाрд░рдд рдоें рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рдЕрд░рдм рдХे рд▓ोрдЧों рдХा рдПрдХाрдзिрдХाрд░ рдеा। рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдПрдХाрдзिрдХाрд░ рд╣ो, рддो рднाрд░рдд рдХे рд▓ोрдЧों рдХो рд▓ाрдн рдХрдо рд╣ोрддा рдеा। рдХ्рдпोंрдХि рдоाрд▓ рдЬिрд╕े рдмेрдЪрдиा рд╣ै, рдпрджि рдХोрдИ рдЕрди्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ी рдиा рд╣ो, рддो рдоाрд▓ рдЦрд░ीрджрдиे рд╡ाрд▓ा рдЕрдкрдиी рд╣ी рдордирдоाрдиी рд╕े рдоोрд▓рднाрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЬрдоोрд░िрди рдХो рдПрдХ рд╡िрдХрд▓्рдк рдХे рд░ूрдк рдоें рджिрдЦा। рдЬिрд╕рд╕े рдЕрд░рдмों рдФрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдоें рдоाрд▓ рдЦрд░ीрджрдиे рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рд╣ोрдЧी рдФрд░ рдЗрд╕рд╕े рднाрд░рдд рдХो рд▓ाрдн рд╣ोрдЧा।

рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рд╕ाрда рдЧुрдиा рд▓ाрдн рдХे рд╕ाрде рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рд▓ौрдЯрддा рд╣ै। рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рд╡рд╣ां рдХे рдЕрди्рдп рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХो рднी рдк्рд░ेрд░िрдд рдХिрдпा। 1500 рдоें рдПрдХ рдЕрди्рдп рдЬрд╣ाрдЬी рдЕрднिрдпाрди рдкेрдЯ्рд░ो рдЕрд▓्рд╡ाрд░ेрдЬ рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рднाрд░рдд рдЖрдпा। рдпрд╣ рддेрд░рд╣ рдЬрд╣ाрдЬों рдХा рдмेрдб़ा рдеा। рдЕрдм рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдпрд╣ рднी рдеा। рдХि рдЕрд░рдм рдХे рд▓ोрдЧों рдЬो рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░, рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоें рдЕрдкрдиा рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдмрдиाрдП рд╣ैं। рдЗрдирдХा рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рддोрдб़ा рдЬाрдП। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡рд╣ рдмрдб़े рдЬрд╣ाрдЬी рдмेрдб़े рдХे рд╕ाрде рдЖрдпा рдеा। рдХि рд╕рдоुрдж्рд░ рдоें рд╣ो рд╕рдХрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ंрднाрд╡िрдд рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдЕрд░рдмों рдХो рдоाрдд рджी рдЬा рд╕рдХे। рд╡рд╣ рдХोрдЪ्рдЪि рдФрд░ рдХрди्рдиूрд░ рдкрд╣ुंрдЪा। рдпрд╣ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рднी рдХेрд░рд▓ рдХे рд╣ी рддрдЯ рдкрд░ рд╣ैं। рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдоें рдХрди्рдиूрд░, рдХрд▓ीрдХрдЯ рдХे рдКрдкрд░ рдФрд░ рдХोрдЪ्рдЪि, рдХрд▓िрдХрдЯ рдХे рдиीрдЪे рд╣ै। 1502 рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рднाрд░рдд рдХी рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдЖрддा рд╣ै। 1503 рдоें рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рд▓ी рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдХोрдаी рдХोрдЪीрди рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЖрдкрдХो рдмрддा рджें рдХि рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдЗрд╕ рдмाрд░ рддो рд▓ौрдЯ рдЧрдпा। рдХिंрддु рдЗрд╕ी рдХोрдЪीрди рдоें 1524 рдоें рдЬрдм рд╡рд╣ рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рднाрд░рдд рдЖрдпा рддो 1527 рдХि рдпрд╣ां рдЙрд╕рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ।

 рд╡рд╣ां 1498 рдоें рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдоें рднाрд░рдд рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдХंрдкрдиी “рдПрд╕्рддाрджो рдж рдЗंрдбिрдпा” рдиाрдо рд╕े рдмрдиाрдИ рдЧрдИ। 1505 рдоें рдкрд╣рд▓ा рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдл्рд░ाрд╕िрд╕्рдХो рдбी рдЕрд▓्рдоीрдбा рднाрд░рдд рдЖрддा рд╣ै। рдЬो 1509 рддрдХ рднाрд░рдд рдоें рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЧрд╡рд░्рдирд░ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдХोрдЪीрди рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдмрдиा рд░рд╣ा। 

рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдирдпे рдЧрд░्рд╡рдирд░ рдЕрд▓्рдлांрд╕ो рдбी рдЕрд▓्рдмुрдХрд░्рдХ рдХे рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ुрдП। рдЕрд▓्рдмुрдХрд░्рдХ рдХो рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХी рднाрд░рдд рдоें рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕рдд्рддा рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдиे рднाрд░рдд рдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХिрдпा, рдФрд░ рдпुрдж्рдз рд╕े рднूрдоि рдЬीрддрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдиा рдЖрд░ंрдн рдХिрдпा। 1510 рдоें рд╣ी рдЙрд╕рдиे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЧोрд╡ा рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░ рд▓िрдпा। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд▓рдЧрднрдЧ 450 рд╕ाрд▓ рддрдХ рдпрд╣ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдоें рд░рд╣ा। рдЬрдм рддрдХ рдХि 1961 рдоें рднाрд░рдд рдиे рдЕрдкрдиे рдЕрдзीрди рдХिрдпा। рдФрд░ рднाрд░рдд рдХा рдЕрднिрди्рди рдЕंрдЧ рдмрдиा рджिрдпा।

рд╕ुрдоाрдд्рд░ा рд╡ рдорд▓ेрд╢िрдпा рдХे рдордз्рдп рдоें рдорд▓рдХ्рдХा рдЬрд▓рд╕ंрдзि -рдЪिрдд्рд░ рдоें

 рдЕрд▓्рдмुрдХрд░्рдХ рдиे 1510 рдоें рдЧोрд╡ा рдХो рдмीрдЬाрдкुрд░ рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдпुрд╕ूрдл рдЖрджिрд▓рд╢ाрд╣ рд╕े рдЬीрддा рдеा। 1511 рдоें рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдорд▓рдХ्рдХा рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХрд░ рд▓िрдпा। рдорд▓рдХ्рдХा, рдорд▓ेрд╢िрдпा рдФрд░ рдЗंрдбोрдиेрд╢िрдпा рдХे рдордз्рдп рдЬрд▓ рд╕ंрдзि рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдлाрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рдоें рдПрдХ рдЕрди्рдп рдЦाрдб़ी рдХो рдЕрдкрдиे рдХрдм्рдЬे рдоें рдХрд░ рд▓िрдпा। рдпрд╣ां рд╕े рдпूрд░ोрдк рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХो рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा। рдФрд░ рд╣рд░рдоूрдЬ рдкрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЕрдзिрдХाрд░ рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рдЕрд░рдмों рдХे рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдоें рд╕ेंрдз рд▓рдЧाрдиे рдЬैрд╕ा рдеा। рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╡рд╣ी рд╣рд░рдоुрдЬ рд╣ै, рдЬрд╣ां рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд░рдЦ рдЕрдм рддрдХ рдЕрд░рдмों рдиे рдпूрд░ोрдк рддрдХ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХिрдпा рд╣ुрдЖ рдеा। рдФрд░ рдЗрд╕ी рд╣рд░рдоुрдЬ рдЬрд▓рд╕ंрдзि рдЬो рдлाрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рдоें рд╣ै, рдкрд░ рдЕрд░рдмों рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╕े рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХो рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЕрди्рдп рд░ाрд╣ рдХी рддрд▓ाрд╢ рдХрд░рдиी рдкрдб़ी।

рдУрдоाрди рдХी рдЦाрдб़ी рдлाрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рдХे рдордз्рдп рдоें рд╣рд░рдоूрдЬ рдХी рдЦाрдб़ीрдЪिрдд्рд░ рдоें

 1515 рддрдХ рд╣рд░рдоूрдЬ рднी рдЕрдм рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХे рдХрдм्рдЬे рдоें рдеा। рдЕрдм рддрдХ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдиे рд▓рдЧрднрдЧ рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЕрд░рдмों рдХे рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдХो рдЫिрди्рди-рднिрди्рди рдХрд░ рджिрдпा рдеा।।

рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдХी рдШрдЯрдиाрдПं рдЕрдЧрд▓े рдЦंрдб -3 рдоें…

рд░рд╡िрд╡ाрд░, 2 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2022

2 oct | рдЖрдЬाрджी рдоें рдЧांрдзीрдЬी | рдЖрдЬ рдЕрдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рдХ्рдпों?

рдЧांрдзीрдЬी



рдЧांрдзीрдЬी рдХी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдХ्рд░िрдпрддा рдХे рдЪрд▓рддे рд╣рдо рдХрднी рдЙрдирдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЬीрд╡рди рдХी рдУрд░ рдХी рджृрд╖्рдЯि рдирд╣ीं рдбाрд▓рддे рд╣ैं। рдФрд░ рдпрд╣ рдЖрдЬ рднी рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдФрд░ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдиेрддाрдУं рдХा рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЬीрд╡рди рдЬैрд╕े рд╢ूрди्рдп рд╣ो рдЧрдпा рд╣ो।
рдЧांрдзीрдЬी рдиे рднाрд░рдд рдоें рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдХा рд╕рдмрд╕े рдКंрдЪा рдЖрдпाрдо рдЙрд╕ рдЬрдоाрдиे рдоें рд╣ाрд╕िрд▓ рдХिрдпा। рддрдм рдХोрдИ рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХा рдЬрдоाрдиा рддो рдирд╣ीं рдеा। рдШрд░ рдШрд░ рдЬाрдХрд░ рдЖрд╡ाрдЬ рдкрд╣ुंрдЪाрдИ рдЬाрддी рдеी। рдЙрд╕ рдЬрдоाрдиे рдоें рдЧांрдзी рдЬी рднाрд░рдд рдХे рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рд╕рдоूрдЪी рд╢рдХ्рддि рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдмрди рдЧрдпे। рднाрд░рдд рдоें рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрд░्рде рдЧांрдзीрдЬी рдиे рджुрдиिрдпा рдХो рдмрддाрдпा рдЬрд╣ां рдк्рд░ेрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рднी рднाрд░рддीрдп рдеे,рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдкाрдиे рд╡ाрд▓ा рднी рднाрд░рддीрдп, рдпрд╣ी рдирд╣ीं рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдЬिрдирдХा рд╕рдо्рдоाрди рдХрд░рддी рдеी। рдЬिрдирдХी рдПрдХ рдЖрд╡ाрдЬ рдкрд░ рдХрд░ोрдб़ों рднрд░рддीрдп рдиे рд╕рдб़рдХों рдкрд░ рд▓ाрдаिрдпां рдЦाрдиा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा। рдРрд╕ा рд╕рдорд░्рдерди рдпुрдХ्рдд рдЖрд╡ाрдЬ рдХा рдиेрддा рдЕрдм рддрдХ рдирд╣ीं рдЬрди्рдоा рдеा।

рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рддो рд╣िंрд╕ा рдЪाрд╣рддे рдеे, рд╡рд╣ рдЪाрд╣рддे рдеे, рдХि рднाрд░рдд рдХे рд▓ोрдЧ рдХी рддрд░рдл рд╕े рдпрд╣ рд╣ो, рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рд╡े рджрдорди рдХा рдХ्рд░ूрд░ рдЪрдХ्рд░ рдЪрд▓ाрдПं। рдЬिрд╕рдоें рджुрдиिрдпा рдХो рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬाрдП рдХी рдЕрдкрд░ाрдзिрдпों рдХो рд╕рдЬा рджी рдЧрдИ рд╣ै, рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рдЖрдо рд▓ोрдЧों рдХो рджрдорди рдФрд░ рд╕рдЬा рдХे рдПрдХ рднрдпाрдирдХ рдЪрдХ्рд░ рдХी рдоिрд╕ाрд▓ рджेрдХрд░ рдЖंрджोрд▓рди рд╕े рджूрд░ рд░рдЦा рдЬाрдП। рдЬिрд╕рд╕े рднाрд░рддीрдп, рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХे рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╢рдХ्рддि рд╣ोрдиे рдФрд░ рдЕрдкрдиी рдЧुрд▓ाрдоी рдХी рд╕ोрдЪ рд╕े рд╣ी рди рдЙрднрд░ рд╕рдХें। 1857 рдХी рдХ्рд░ांрддि рдоें рдпрд╣ी рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рднрд▓े рддрдм рднाрд░рддीрдпों рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпां рдФрд░ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЕрд▓рдЧ рдеे। рд▓ेрдХिрди рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рдиीрддि рддрдм рднी рдпрд╣ी рдеी।

рдм्рд░िрдЯिрд╢ рджрдорди рдХрд░рддे рддो рдХैрд╕े? рднाрд░рддीрдп рддो рд▓ाрдаिрдпां рдЦा рд░рд╣े рдеे। рдЬрд╡ाрдм рддो рд╡े рджे рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣े рдеे। рдЧांрдзीрдЬी рдХे рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рдХे рддрд░ीрдХे рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдордд рдХрд░ो (рдЕрд╕рд╣рдпोрдЧ рдЖंрджोрд▓рди) рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЖрдЬ्рдЮा рдХो рдордд рдоाрдиो рдХिंрддु рд╡िрдирдо्рд░рддा рдХे рд╕ाрде (рд╕рд╡िрдирдп рдЕрд╡рдЬ्рдЮा рдЖंрджोрд▓рди ) рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХो рдмрдб़े рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЙрдирдХी рдХ्рд░ूрд░ рджрдордирдХाрд░ी рдиीрддि рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рд╣ी рдирд╣ीं рджिрдпा। рдЗрд╕ी рдХाрд░рдг рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рдЖрдо рдЬрдирдоाрдирд╕ рд╕рдб़рдХों рдкрд░ рдЖंрджोрд▓рди рд╕े рдЬुрдб़ рдкाрдпा, рдФрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХो рдЪुрдиौрддी рджे рд╕рдХрдиे рдХी рд╕ोрдЪ рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдоें рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрдиे рд▓рдЧी। рд╕ाрде рд╣ी рдЧांрдзीрдЬी рдХे рддрд░ीрдХे рдиे рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХी рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ी рдиीрддिрдпों рдХो рджुрдиिрдпा рдХे рд╕ाрдордиे рд▓ाрдХрд░ рд░рдЦ рджिрдпा। рдпрд╣ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै।

рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рд╕рдм рдХुрдЫ рд▓ुрдЯा рджेрдиे рд╡ाрд▓े рдорд╣ाрди рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдФрд░ рдЧांрдзी рдЬी рдХी рдиीрддि рдоें рдпрд╣ рдПрдХ рдЕंрддрд░ рдеा, рдХि рдЧांрдзीрдЬी рдЬैрд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЕрд╣िंрд╕ाрд╡ाрджी рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬो рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдоुрдЦрд░ рд░рд╣े। рдлिрд░ рднी рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЙрди्рд╣ें рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиा рддो рджूрд░ рдЬेрд▓ рдХी рд╕рдЬा рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХोрдИ рдиुрдХрд╕ाрди рдирд╣ीं рдкрд╣ुрдЪा рд╕рдХрддे рдеे। рдЧांрдзी рдЬी рдХी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдФрд░ рджुрдиिрдпा рдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рд╕्рддрд░ рд╣ी рдЗрддрдиा рдКंрдЪा рд╣ो рдЧрдпा рдеा рдХि рдРрд╕ा рдХрд░рдиा рдЬрдирддा рдоें рдорд╣ाрди рдХांрддि рдХे рдЙрджрдп рдХा рдХाрд░рдг рдмрди рд╕рдХрддा рдеा। рд╕ाрде рд╣ी рджुрдиिрдпा рдоें рдм्рд░िрдЯेрди рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдкрд░ рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдзрдХ्рдХा рд▓рдЧрддा। рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рдХि рдЧांрдзीрдЬी рдХे рдХाрд░्рдп рдоें рд╣िंрд╕ा рдеी рд╣ी рдирд╣ीं। рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЙрдирдХा рдХुрдЫ рдиा рдХрд░ рд╕рдХे। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рд╕्рдеिрддि рдРрд╕ी рдеी, рдХि рд╡े рдорд░ рднी рдиा рд╕рдХे, рдФрд░ рдЬी рднी рдиा рд╕рдХे।
рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХी рджрдордиाрдд्рдордХ рдЖрдд्рдоा рдкрд░ рднाрд░рддीрдпों рдХी рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓рддा рд╕े рдмाрд░ рдмाрд░ рдмाрд░ рд╡ाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा।

рд╕рд╡िрдирдп рдЕрд╡рдЬ्рдЮा рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдмाрдж рдХрд╣ा рдЧрдпा рдХि рднाрд░рддीрдпों рдХो рдЖрдЬाрджी рдоिрд▓ рдЧрдИ рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рднाрд░рдд рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╣ुрдХूрдордд рдЬो рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рд╣ै, рдХो рднाрд░рддीрдпों рдиे рд╕рд╣рди рдХрд░ рд▓िрдпा рд╣ै, рдФрд░ рдЕрдкрдиा рд╕िрд░ рднी рдирд╣ीं рдЭुрдХाрдпा।

рдЧांрдзी рдЬी рдХी рднाрд░рдд рдХी рд╡िрднाрдЬрди рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рднूрдоिрдХा рдкрд░ рд╕рд╡ाрд▓ рд╣ोрддे рд░рд╣े рд╣ैं। рдЬिрди्рдиा рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдпрд╣ рддрдп рдХрд░ рдЪुрдХे рдеे। рдХि рдоुрд╕्рд▓िрдоों рдХे рд▓िрдП рдкृрдердХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЙрдирдХा рдпрд╣ рд╣рда рдеा। рдЬрдм рдЧांрдзी рдЬी рдиे рдЕрд▓ी рдЬिрди्рдиा рд╕े рдХрд╣ा рдХि рд╡рд╣ рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдкрдж рд╕्рд╡рдпं рдФрд░ рдЕрд╣рдо рдкрджों рдкрд░ рдоुрд╕्рд▓िрдо рдиेрддाрдУं рдХो рд╕्рдеाрди рджें। рддो рдЧांрдзी рдЬी рдХो рдмрддाрдпा рдЧрдпा, рдХि рдпрд╣ рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं, рдХ्рдпोंрдХि рдиेрд╣рд░ू рд╡ рдЕрди्рдп рдиेрддा рддो рдоाрди рдЬाрдПंрдЧे। рдХिंрддु рднाрд░рдд рдХे рд▓ोрдЧ рдЬो рд╕рдб़рдХों рдкрд░ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдордЬрд╣рдм рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд▓рдб़ рд░рд╣े рд╣ैं, рдпрд╣ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ेंрдЧे।
рдЕрд▓ी рдЬिрди्рдиा рддो рдкрд╣рд▓े рд╣ी рднाрд░рдд рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдпा рд╕िрд╡िрд▓ рд╡ॉрд░ рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░ рдЪुрдХे рдеे। рд╡рд╣ां рдоुрд╕्рд▓िрдо рд▓ीрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдШोрд╖िрдд 16 рдЕрдЧрд╕्рдд 1946 рдХो рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣ी рджिрд╡рд╕ рдХे рдмाрдж рд╕े рд╕рдб़рдХें рдпुрдж्рдз рднूрдоि рдмрди рдЧрдИ рдеी। рдХрдд्рд▓ेрдЖрдо рдХा рджौрд░ рдеा।

рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рднूрдоिрдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдеी। рдХिंрддु рд╡рд╣ рд╢ूрди्рдп рд╣ो рдЪुрдХी рдеी। рдХ्рдпोंрдХि рдЕрдм рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдзिрдХाрд░ी рджिрд▓рдЪрд╕्рдкी рдирд╣ीं рд▓े рд░рд╣े рдеे। рд╡े рддो рд╡ाрдкрд╕ी рдХी рддैрдпाрд░ी рдоें рдеे। рдФрд░ рдЕрдкрдиे рджेрд╢ рд▓ौрдЯ рд░рд╣े рдеे।
рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рддрдоाрдо рдШрдЯрдиा рдХे рддрдд्рдХाрд▓ рджрд░्рд╢ी рд▓िрдЦрддे рд╣ैं। рдХि рд╕рдб़рдХें рд╣рдеिрдпाрд░ рд╕рд╣िрдд рдЧुंрдбों рд╕े рднрд░ी рдеी। рдХिंрддु рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХा рдХोрдИ рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рдирд╣ीं рдеा। рдЗрди рд╕рдм рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рднाрд░рдд рдиे рд╡िрднाрдЬрди рдХी рдорд╣ाрди рдд्рд░ाрд╕्рджी рджेрдЦी।

рдЬрдм рддрдХ рд▓рдб़ाрдИ рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рд╕े рдеी। рдЧांрдзी рд╕рдмрд╕े рдЖрдЧे рджौрдб़рддे рд░рд╣े। рд▓ेрдХिрди рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдЕрдкрдиे рд╣ी рджेрд╢ рдоें рдлूрдЯ рдкрдб़ рдЧрдИ, рдФрд░ рд╡िрднाрдЬрди рдХी рдоांрдЧ рдЙрдардиे рд▓рдЧी, рдЧांрдзीрдЬी рд╕рдмрд╕े рдкीрдЫे рдЫूрдЯ рдЧрдП। рд╡рд╣ां рд╕े рдЕрд▓ी рдЬिрди्рдиा, рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू, рд╕рд░рджाрд░ рд╡рд▓्рд▓рднрднाрдИ рдкрдЯेрд▓ рдЖрджि рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рд╡िрдЪाрд░ рдпुрдХ्рдд рдиेрддाрдУं рдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рд╣ाрд╡ी рд╣ो рдЧрдИ।

рдЖрдЬ рдХे рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдпुрдЧ рдоें рддीрд╡्рд░ рдЙрди्рдирддि рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдоें рдпुрдЧ рдХो рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡рд╣ीं рдЧांрдзीрдЬी рдХे рдХाрд░्рдп рдоें рд╕рднी рдХो рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рдХрд░ рдЖрдЧे рдмрдв़рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдеा। рдЬिрд╕рдоें рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдХो рдХрд╖्рдЯ рджिрдП рд╣рдХ рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╣ो, рдФрд░ рдЙрди्рдирддि рднी рд╣ो। рдХिंрддु рдЖрдЬ рдХा рдпुрдЧ рдмрджрд▓ा рд╣ै, рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рд╡िрдЪाрд░ों рдФрд░ рддीрд╡्рд░ рдЙрди्рдирддि рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै, рдФрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рд╢ाрдпрдж рдЗрд╕ рдпुрдЧ рдоें рдЧांрдзी рдХुрдЫ рдЕрдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд╣ो рдЧрдпे рд╣ैं।।

рд╢рдиिрд╡ाрд░, 1 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2022

рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХी рднाрд░рдд рдЦोрдЬ рдФрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЕрднिрдпाрди -1

рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХी рднाрд░рдд рдЦोрдЬ рдФрд░ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рдЕрднिрдпाрди

рдпूрд░ोрдкिрдпों рдХो рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕ी рд╡ैрдХ्рд▓рдкिрдХ рд░ाрд╣ рдХी рддрд▓ाрд╢ рдеी। рд╡े рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। рдкूрд░्рд╡ рддрдХ рднाрд░рдд рд╕े рдпूрд░ोрдк рддрдХ рдХे рд▓िрдП рд╕्рдерд▓ рдФрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ рджोрдиों рдоाрд░्рдЧ рдеे। рдХिंрддु рдордз्рдпрдХाрд▓ीрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдХि рдХैрд╕े рдкूрд░्рд╡ी рд░ोрдорди рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдПрд╢िрдпा рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рдХे рд╕рдоीрдХрд░рдг рднी рдмрджрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं। 

рдЕрдм рддрдХ рднाрд░рдд рд╕े рдпूрд░ोрдк рдХा рд╕्рдерд▓ рдоाрд░्рдЧ рдЕрдлрдЧाрди рд╕े рдИрд░ाрди, рдЗрд░ाрдХ рдФрд░ рддुрд░्рдХी рд╕े рд╣ोрддा рд╣ुрдЖ рдпूрд░ोрдк рдХे рджेрд╢ों рдоें рдЬाрддा рдеा। рддुрд░्рдХी рдЬрд╣ां рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддा рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рд╕े рдЬुрдб़рддा рд╣ै, рдпрд╣ां рдкрд░ рдХाрд▓ा рд╕ाрдЧрд░ рдФрд░ рдорд░рдорд░ा рд╕ाрдЧрд░ рдХो рдПрдХ рдЬрд▓рд╕ंрдзि рдмाрд╕рдкोрд░рд╕ рдЬोрдб़рддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдЬрд▓рд╕ंрдзी рд╕े рдпूрд░ोрдк рдЖрд░ंрдн рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬрд╣ां рдХुрд╕्рддुрдирддुрдиिрдпा рдЖрдзुрдиिрдХ рдиाрдо рдЗрд╕्рддांрдмुрд▓ рд╕े рдпूрд░ोрдк рдЖрд░ंрдн рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдпрд╣ рддुрд░्рдХी рдХा рд╣ी рд╢рд╣рд░ рд╣ै। рдЬрдм рдпрд╣ рдкूрд░्рд╡ी рд░ोрдорди рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рднाрдЧ рдеा, рдЗрд╕рдХा рдиाрдо рдХैंрди्рд╕рдЯैрдирдЯिрдиोрдкрд▓ рдеा। рдпрд╣ी рдкूрд░्рд╡ी рд░ोрдорди рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдеी। 

рдпूрд░ोрдк рдоें рдЗрд╕्рддांрдмुрд▓ -рдЪिрдд्рд░ рдоें

рддुрд░्рдХी рдоें рдЙрднрд░े рдЙрд╕्рдоाрдиिрдпा рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдиे 1453 рдоें рдкूрд░्рд╡ी рд░ोрдорди рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЕंрдд рдХрд░ рджिрдпा। рдФрд░ рдХुрд╕्рддुрдирддुрдиिрдпा рдкрд░ рдЙрдирдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ो рдЧрдпा। рдЕрд░рдм рдХे рд▓ोрдЧ рдЗрд╕े рдХुрд╕्рддुрдирддुрдиिрдпा рдиाрдо рд╕े рдХрд╣рддे рдеे। рдЙрд╕्рдоाрдиिрдпा рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╕े рдЕрдм рдЗрд╕ рдоाрд░्рдЧ рд╕े рдпूрд░ोрдк рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдоाрд▓ рдкрд░ рдХрд░ рдЕрдзिрдХ рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा। рдЗрд╕рдХे рдЪрд▓рддे рдпूрд░ोрдк рдоें рдоाрд▓ рдорд╣ंрдЧा рд╣ो рдЧрдпा, рд╡्рдпाрдкाрд░ рдардк рд╣ो рдЧрдпा। рдоाрд▓ рдХो рдпूрд░ोрдк рд▓े рдЬाрдиे рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоुрдж्рд░ी рд░ाрд╕्рддा рдЬो рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдлाрд░рд╕ рдХी рдЦाрдб़ी рдФрд░ рд╡рд╣ां рд╕े рднूрдордз्рдп рд╕ाрдЧрд░ рд╕े рд▓рдЧे рджेрд╢ों рдХो рдЬाрддा рдеा। рдпा рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ рд╕े рд╣ोрддे рд╣ुрдП рд▓ाрд▓ рд╕ाрдЧрд░ рдХे рд░ाрд╕्рддे рднी рдЬाрдпा рдЬाрддा рдеा। рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ां рдЕрд░рдм рдХा рдкूрд░ा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдеा। рдФрд░ рдЙрдирдХी рдордирдоाрдиी рдеी। рдЕрдм рдпूрд░ोрдк рд░ाрд╣ рдХी рддрд▓ाрд╢ рдоें рдеा। рд╡рд╣ рднाрд░рдд рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиा рдЪाрд╣рддा рдеा।

  рд╕्рдкेрди рд╕े рдЬрд╣ाрдЬी рдмेрдб़ा рдХोрд▓ंрдмрд╕ рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें 1492 рдоें рджिрд╢ा рднрдЯрдХ рдХрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдЬा рдкрд╣ुंрдЪा। рдк्рд░िंрд╕ рд╣ेрдирд░ी рдЬो рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХा рдеा, рдЬिрд╕े рдж рдиेрд╡िрдЧेрдЯрд░ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдиे рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╕ाрд╣рд╕ी рдиाрд╡िрдХों рдХो рдЦूрдм рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рджिрдпा। рдЙрд╕рдиे рдХрдИ рдЬрд╣ाрдЬी рдЕрднिрдпाрди рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे рдкрд╢्рдЪिрдоी рддрдЯ рд╕े рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднेрдЬे। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे рдкрд╢्рдЪिрдоी рддрдЯ рдХा рдПрдХ рдоैрдк рддैрдпाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा। 1487 рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдПрдХ рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╕ाрд╣рд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдмाрд░्рдеोрд▓ोрдо्рдп рдбिрдпाрдЬ рдЬрд╣ाрдЬ рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░рддा рд╣ुрдЖ рд╕рдмрд╕े рджूрд░ рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдЫोрд░ рдкрд░ рдЬा рдкрд╣ुंрдЪा। рдЬिрд╕े рдЖрд╢ा рдЕंрддрд░ीрдк рдпा рдХेрдк рдСрдл рдЧुрдб рд╣ोрдк рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдмाрд░्рдеोрд▓ोрдо्рдпो рдбिрдпाрдЬ рдиे рдЗрд╕ рд╕्рдеाрди рдХो рдХेрдк рдСрдл рд╕्рдЯोрд░्рдорд╕ рдХрд╣ा рдеा। 1488 рдоें рд╡рд╣ рд╡ाрдкрд╕ рд▓िрд╕्рдмрди рд▓ौрдЯ рдЧрдпा। рд▓ेрдХिрди рдпाрдд्рд░ा рдЕрдм рддрдХ рдЕрдзूрд░ी рдеी। рдЬрдм рддрдХ рдХि рдРрд╢िрдпा рдирд╣ीं рдкрд╣ुंрдЪ рд▓िрдпा рдЬाрддा।

рдЖрд╢ा рдЕंрддрд░ीрдк рдпा рдХेрдк рдСрдл рдЧुрдб рд╣ोрдк -рдЪिрдд्рд░ рдоें

  рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ी рд╢ाрд╕рди рдЗрдоैрдиुрдЕрд▓ рдк्рд░рдердо рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ рдФрд░ рдЬрд╣ाрдЬी рдмेрдб़े рдХो рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдЕрднिрдпाрди рдкрд░ рднेрдЬा рдЧрдпा। рдмाрд░्рдеोрд▓ोрдо्рдпो рдбिрдпाрдЬ рдХे рдаीрдХ рджрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдмाрдж 1497 рдоें рдиिрдХрд▓ा рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдХेрдк рдСрдл рдЧुрдб рд╣ोрдк рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпों рдХो рдЕрдм рддрдХ рдпूрд░ोрдкीрдп рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рджेрд╢ рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे рдкрд╢्рдЪिрдо рддрдЯ рд╕े рд╕рдЯे рд╕ाрдЧрд░ рдХा рдЕрдзिрдХ рдЬ्рдЮाрди рд╣ो рдЧрдпा рдеा।

рдоाрд▓ाрдмाрд░ рддрдЯ рдкрд░ рдХोрдЭीрдХोрдб -рдЪिрдд्рд░ рдоें

рд╡ाрд╕्рдХोрдбिрдЧाрдоा рдХे рдЬрд╣ाрдЬी рдмेрдб़े рдХो рдХेрдк рдСрдл рдЧुрдб рд╣ोрдк рд╕े рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЬिрд╕рдХा рдиाрдо рдЕрдм्рджुрд▓ рдордиीрдХ рдеा, рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрд░рдм рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓рдХрд░ рднाрд░рдд рд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рддा рд░рд╣ा рд╣ोрдЧा। рдЗрд╕े рдЗрддрдиा рдЬрд░ुрд░ рдкрддा рдеा, рдХि рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ рдХो рдиिрдХрд▓ेंрдЧे рддो рдЬрд░ूрд░ рднाрд░рдд рдкрд╣ुंрдЪेंрдЧे। 1498 рдоें рд╡ाрд╕्рдХो рдбी рдЧाрдоा рдЕрдкрдиे рдЬрд╣ाрдЬ рдХे рд╕ाрде рдоाрд▓ाрдмाрд░ рддрдЯ 【 рдХेрд░рд▓ рдХे рддрдЯ рдХो рдоाрд▓ाрдмाрд░ рддрдЯ рдХрд╣рддे рд╣ैं 】 рдХे рдХрд▓ीрдХрдЯ рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкрд╣ुंрдЪрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдХा рд╡рд░्рддрдоाрди рдиाрдо рдХोрдЭीрдХोрдб рд╣ै।।

рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдХी рдШрдЯрдиाрдПं рдЕрдЧрд▓े рдЦंрдб рдкुрд░्рддрдЧाрд▓िрдпो рдХा рднाрд░рдд рдЖрдЧрдорди | рдЦंрдб 2 рдоें…

рд╢ुрдХ्рд░рд╡ाрд░, 30 рд╕िрддंрдмрд░ 2022

рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди | рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рд╕े рдоुрд▓ाрдХाрдд

рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди

1875 рдоें рдмрдо्рдмрдИ рдоें рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рд╕े рдоुрд▓ाрдХाрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬिрдирдХे рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд╕े рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдж्рд░ुрдд рдЧрддि рд╕े рд╣ोрдиे рд▓рдЧा। рдЗрди्рд╣ीं рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рдЕрдиेрдХ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдЬैрд╕े рдоुंрдмрдИ, рдордж्рд░ाрд╕, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╢ाрдЦाрдПं рдЦुрд▓ рдЧрдИ। рдорд╣рд░्рд╖ि рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдХे рдмाрдж рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдЗрди्рд╣ीं рдХे рд╣ाрдеों рдоें рдеा। 1857 рдоें рдЬрдм рд╡े рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдмрдиे, рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмाрдж 1859 рдоें рдЙрди्рд╣ें рдЖрдЪाрд░्рдп рдкрдж рдкрд░ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдЗрдирдХी рд╕ोрдЪ рдк्рд░рдЧрддिрд╡ाрджी рд░рд╣ी। рдЗрд╕рд╕े рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдоें рдЕंрддрд░ рдЖ рдЧрдпा।

рдХोрд▓рдХाрддा рдоेрдбिрдХрд▓ рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рднाрд╖рдг рдХे рдмाрдж рдЬिрд╕рдХा рд╢ीрд░्рд╖рдХ “рдЬीрд╕рд╕ рдХ्рд░ाрдЗрд╕्рдЯ: рдпूрд░ोрдк рддрдеा рдЗंрдбिрдпा” рдХे рдмाрдж рдЬो рдзाрд░рдгा рдмрдиी рдХि рдЗрдирдХा рдЭुрдХाрд╡ рдИрд╕ाрдИ рдзрд░्рдо рдХी рдУрд░ рд╣ै।
рдРрд╕ा рд╣ी рдкूрд░्рд╡ рдоें рдЬрдм 1820 рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдиे рдПрдХ рдкुрд╕्рддрдХ “рдк्рд░िрд╕ेрдк्рд╕ рдЖрдл рдЬीрд╕ेрд╕” рдЕрд░्рдеाрдд “рдИрд╢ा рдХे рдиीрддि рд╡рдЪрди” рд▓िрдЦी। рдЗрд╕рд╕े рд▓ोрдЧों рдХो рд▓рдЧा рдХि рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп рдИрд╕ाрдИ рдзрд░्рдо рдЕрдкрдиाрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं। рдХिंрддु рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдеा, рд╡рд╣ рд╕рднी рдзрд░्рдоों рдХी рдЕрдЪ्рдЫी рдмाрддों рдХे рд╕рдорд░्рдердХ рдеे।

  рд▓ेрдХिрди рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХी рд╡िрдЪाрд░ों рд╕े рдорд╣рд░्рд╖ि рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдЯрдХрд░ाрд╡ рд╣ोрдиे рд▓рдЧा। рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рдХा рд╕рдорд░्рдерди рддो рдЬрд░ूрд░ рдХрд░рддा рдеा। рдХिंрддु рд╡ेрджों рдХो рдорд╣рдд्рд╡ рджेрдиा рдк्рд░рдоुрдЦ рдеा। рдЗрд╕ рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХे рдЯрдХрд░ाрд╡ рдоें рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рджो рднाрдЧों рдоें рдЯूрдЯ рдЧрдпा। рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди 1866 рдоें рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ीрдп рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рдм्рд░рд╣्рдо  рд╕рдоाрдЬ “рдЖрджि рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ” рдХрд╣рд▓ाрдпा। 1864 рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХी рд╣ी рдк्рд░ेрд░рдгा рдкрд░ рдордж्рд░ाрд╕ рдоें рдХेрежрд╢्рд░ीреж рдзрд░ाрд▓ु рдиाрдпрдбू рдиे рд╡ेрдж рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी। 1867 рдоें рдЙрди्рд╣ीं рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдкрд░ рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рдЖрдд्рдоाрд░ाрдо рдкांрдбुрд░ंрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ। рдЗрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ो рдЧрдП рдеे। 1866 рдоें рд╣ी рд╡рд╣ рдЖрдЪाрд░्рдп рдкрдж рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЧрдП рдеे। рдФрд░ рд╡े рдЕрдм рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ीрдп рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░ рдЪुрдХे рдеे।

1878 рддрдХ рдЖрддे рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рд╕े рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдмрдиाрдП рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ीрдп рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХा рдорддрднेрдж рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдЕрдкрдиी 13 рд╕ाрд▓ рдХी рдкुрдд्рд░ी рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рдХूрдЪрдмिрд╣ाрд░ рдХे рд░ाрдЬा рд╕े рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं। рдФрд░ рдЗрд╕े рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдмрддाрддे рд╣ैं। рд╡рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдФрд░ рд╕ाрде рд╣ी рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ीрдп рдм्рд░рд╣्рдорд╕рдоाрдЬ рднी рдмाрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХा рд╡िрд░ोрдзी рд░рд╣ा рдеा। рдФрд░ рдЗрд╕рд╕े рдХुрдЫ рдкूрд░्рд╡ 1872 рдоें рд╣ी рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рд╕े рд╣ी “рдм्рд░рд╣्рдо рдоैрд░िрдЬ рдПрдХ्рдЯ” рдЕрдерд╡ा “рд╕िрд╡िрд▓ рдоैрд░िрдЬ рдПрдХ्рдЯ” рдЖрдпा। рдЬिрд╕рдоें рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд▓िрдП рд▓рдб़рдХिрдпों рдХी рдЖрдпु 14 рд╡рд░्рд╖ рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ों рдХी рдЖрдпु 18 рд╡рд░्рд╖ рддрдп рдХी рдЧрдИ рдеी।
рдЗрд╕ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдорддрднेрдж рд╕े рд╢िрд╡рдиाрде рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдЖрджि рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рд╕ाрдзाрд░рдг рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рдЖрдпा।

1872 рдоें рдЬрдм рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдк्рд░рдХाрд╢ рдмिрдЦेрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоंрдЪ рддрд▓ाрд╢ рд░рд╣े рдеे। рддो рд╡рд╣ рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рд╕े рдоुрд▓ाрдХाрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ीрдп рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░ рд╕рдоाрдЬ рд╕ुрдзाрд░ рдоें рд▓рдЧे рдеे। рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдФрд░ рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдоेрд▓ рдирд╣ीं рдЦाрддे рд╣ैं। рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рддрдеा рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╣рдо рдкूрд░्рд╡ рдХे рд▓ेрдЦ 【 рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдкрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдЧुрд░ु рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдХा рдк्рд░рднाрд╡ 】 рдоें рднी рдХुрдЫ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ рдЪुрдХे рд╣ैं।  рдЖрдЪाрд░्рдп рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдЗрд╕ рдоुрд▓ाрдХाрдд рдоें рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХे рдк्рд░рдХांрдб рдЬ्рдЮाрдиी рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдХो рд╣िंрджी рднाрд╖ा рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рджेрддे рд╣ैं। рдФрд░ рдЗрди्рд╣ीं рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рдкрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдЕрдкрдиी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкुрд╕्рддрдХ “рд╕рдд्рдпाрд░्рде рдк्рд░рдХाрд╢” рдХा рд╣िंрджी рдоें рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХрд░рддे рд╣ैं।।

рдЧुрд░ुрд╡ाрд░, 29 рд╕िрддंрдмрд░ 2022

рдЬूрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬ़рд░ | рдк्рд░рдХрд░рдг 2 | рдкोрдо्рдкी рдФрд░ рд╕ीрдЬрд░ рдоें рджूрд░ी

рдЬूрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬ़рд░

рд░ोрдо рдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рддीрди рдмाрддें рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ, рдЬिрд╕рдоें рдПрдХ рд░ाрдЬ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдФрд░рддों рдж्рд╡ाрд░ा рдкुрд░ुрд╖ों рдкрд░ рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рд░рдЦрдиा, рдпा рдкीрдЫे рд╕े рд╢ाрд╕рди рдоें рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рд░рдЦрдиा, рдФрд░ рдХрд╣ीं рддो рд░ाрдЬ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдФрд░рдд рд╣ी рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рдоुрдЦ्рдп рднूрдоिрдХा рдоें рд╣ोрддी рдеीं। рд╡рд╣ी рджूрд╕рд░ा, рдХी рд░ाрдЬ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЕрдкрдиे рдкुрдд्рд░ рдкुрдд्рд░िрдпों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЕрдкрдиी рд░ाрдЬрдиीрддि рдЬрдоाрдиे рдоें рднी рдХрд░рддे рдеे। рдЕрдкрдиी рдкुрдд्рд░ी рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рдХрд░ рдЬो рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рд╢ाрд▓ी рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдпा рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рдЬो рд╕्рдеाрди рдордЬрдмूрдд рд░рдЦрддा рд╣ै। рдФрд░ рддीрд╕рд░ी рдмाрдд, рдЕрд╣рдо рдЕंрдзрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рдЬाрджू рдЯोрдиा рддрдеा рдмрд▓ि рджेрдХрд░ рдЕрдкрдиी рдХाрдордиा рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиी рджेрд╡ी рд╕े рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░рдиा। рдЖрдЧे рд╣рдо рдЬाрдиेंрдЧे рдХैрд╕े рдм्рд░ूрдЯрд╕ рдЬрдм рдоाрд░ा рдЬाрддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕рдХी рдоां рд╢ाрдк рджेрддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдорд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।

рдЙрдзрд░ рдкोрдо्рдкी рдоैрдЧ्рдиेрд╕ рдФрд░ рдЬूрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬ़рд░ рдоें рджूрд░िрдпां рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдкिрдЫрд▓े рдк्рд░рдХрд░рдг рдоें рд╣рдордиे рдЬाрди рд▓िрдпा рдеा, рдХि рдкोрдо्рдкी рдоैрдЧ्рдиेрд╕ рдЬो рд░ोрдо рдоें рд╢ांрддि рдмрдиाрдП рд░рдЦे рд╣ै, рд▓рдЧрднрдЧ 8 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдЬिрди рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдЬूрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬ़рд░ рдпूрд░ोрдк рдХे рддрдоाрдо рджेрд╢ों рдоें рдЕрдкрдиी рд╕ेрдиा рдХे рд╕ाрде рд╡िрдЬрдп рдХा рдкрддाрдХा рдлрд╣рд░ा рд░рд╣ा рдеा। рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдЗрд╕ рд╡िрдЬрдп рдЕрднिрдпाрди рдХा рдЕрд╣рдо рдХाрд░рдг 390 рдИрд╕ा рдкूрд░्рд╡ рдоें рдЧॉрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рд░ोрдо рд╢рд╣рд░ рдкрд░ рд╣ुрдП рдЖрдХ्рд░рдордг рдФрд░ рдЙрд╕े рд▓ूрдЯ рд▓ेрдиे рд╕े рдЬрди्рдоा рдеा। рдЗрд╕ рдЕрдкрдоाрди рдХा рдмрджрд▓ा рд▓ेрдиे рдЧॉрд▓ рдкрд░ рд░ोрдо рдиे рдЖрдХ्рд░рдордг рдХिрдпा।

  рдЧॉрд▓ рд╢рдм्рдж рд░ोрдорди рдХा рд╣ी рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рдеा। рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдл्рд░ांрд╕, рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо, рд▓рдХ्рдЬрдордмрд░्рдЧ рдФрд░ рдиीрджрд░рд▓ैंрдб рдХा рдХुрдЫ рднाрдЧ, рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб, рдЬрд░्рдордиी рдХा рдХुрдЫ рднाрдЧ рдФрд░ рдЗрдЯрд▓ी рдХा рд╡рд░्рддрдоाрди рдХा рдХुрдЫ рднाрдЧ рдЗрд╕рдоें рдЖрддा рдеा।

рдкोрдо्рдкी рдоेрдЧ्рдирд╕ рдХो рдпрд╣ рдоाрд▓ूрдо рдеा, рдХि рд╕ीрдЬрд░ рдмрд╣ुрдд рдзрдирд╡ाрди рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै। рдФрд░ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рднी рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рдЕрдиेрдХ рд╕ैрдиिрдХ рд╣ैं। рдФрд░ рдХрдИ рд╢рдд्рд░ु рджेрд╢ों рдХे рдкрдХрдб़े рд╕ैрдиिрдХ, рдФрд░рдд, рдмрдЪ्рдЪे рд╕рднी рджाрд╕ो рдХे рд░ूрдк рдоें рд░ोрдо рдХे рдмाрдЬाрд░ों рдоें рдмेрдЪे рдЬाрддे рдеे। рд╡рд╣ी рд░ोрдо рдХी рдЬрдирддा рдЬрдм рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдХे рд╡िрдЬрдп рдХी рдЦрдмрд░ рд╕ुрдирддी, рддो рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╡िрдЬेрддा рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдХो рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЕрдкрдоाрди рдХा рдмрджрд▓ा рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓ा рдоाрдирддी рдФрд░ рдЕрдкрдиा рд░рдХ्рд╖рдХ рдоाрдирдиे рд▓рдЧрддी рд╣ै। рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рд░ोрдо рдХी рдЬрдирддा рдоें рднी рдЕрдкрдиे рд╡िрдЬрдп рдЕрднिрдпाрди рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ोрддा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡рд╣ी рдЬрдм рд╕ैрдиिрдХों рдХी рдХोрдИ рдЯुрдХрдб़ी рдпुрдж्рдз рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд░ोрдо рд▓ौрдЯрддी рддो рд╡рд╣ рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рд╡рд╕्рддुрдПं, рдзाрддुрдПं рдЕрдкрдиे рд╕ाрде рд▓ाрддे। рд▓ूрдЯा рд╣ुрдЖ рдЦрдЬाрдиा рд▓ोрдЧों рдоें рдЧрд▓िрдпों рдоें рд╕े рд╡े рдмांрдЯрддे рд╣ुрдП рдиिрдХрд▓рддे। рд╕िрдХ्рдХों рдХी рдмौрдЫाрд░ें рдХी рдЬाрддी, рдФрд░ рд░ोрдо рдоें рдЙрди्рд╣ें рд╣ीрд░ो рдХी рддрд░рд╣ рджेрдЦा рдЬाрддा। рдПрдХ рд╕ैрдиिрдХ рдмेрдб़ा рднी рдЗрддрдиा рдзрдирд╡ाрди рд╣ोрдХрд░ рд▓ौрдЯрддा рдХी рдкोрдо्рдкी рдоैрдЧ्рдиेрд╕ рдХो рдЙрдирдХी рд╢рдХ्рддि рдЕрдкрдиे рдкрдж рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓рдЧрдиे рд▓рдЧी। рдХिंрддु рдЙрд╕े рдЬो рд░ोрдХे рд╣ुрдП рдеा। рд╡рд╣ рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдХी рджोрд╕्рддी। рдХिंрддु рдпрд╣ рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рддрдХ рдЙрд╕े рд░ोрдХ рди рд╕рдХी, рдХ्рдпोंрдХि рд╕ीрдиेрдЯ рдоें рдХрдИ рд╕рджрд╕्рдп рдЬो рдЕрдм рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧा рд░рд╣े рдеे, рдХि рдЬूрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬ़рд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рддाрдиाрд╢ाрд╣ рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджेрдЧा, рдФрд░ рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджेрдЧा। рд╡рд╣ рдкोрдо्рдкी рдоैрдЧ्рдиेрд╕ рдХो рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░рдиे рдХो рдЙрдХрд╕ाрддे рд╣ैं। рдФрд░ рд╡े рдЗрд╕рдоें рд╕рдлрд▓ рднी рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।

рдЕрдм рджो рдиाрдо, рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдоाрд░्рдХ рдПंрдЯोрдиी рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдХा рдХрд░ीрдмी рд╡्рдпрдХ्рддि рдеा, рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рднी рдеा। рд╡рд╣ рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдХी рд╣рдд्рдпा рд╣ोрдиे рддрдХ рд╕ीрдЬрд░ рдХे рд╣ी рдкрдХ्рд╖ рдоें рд░рд╣ा। рд╡рд╣ी рдм्рд░ूрдЯрд╕ рдЬो рдПрдХ рд╕ैрдж्рдзांрддिрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै, рдФрд░ рд╡рд╣ рдХाрдлी рдЬрд╡ाрди рд▓рдб़рдХा рд╣ै। рдЬो рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХा рдкрдХ्рд╖рдзрд░ рд╣ै। рдФрд░ рдЙрд╕ी рдЕрдиुрдоाрди рдоें рд╣ै, рдХि рдЬुрд▓िрдпрд╕ рд╕ीрдЬрд░ рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджेрдЧा। рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рддाрдиाрд╢ाрд╣ рдШोрд╖िрдд рдХрд░ेрдЧा। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡рд╣ рдкोрдо्рдкी рдоेрдЧ्рдиेрд╕ рдХी рдЧрдгрддंрдд्рд░ рдХी рд░рдХ्рд╖рдХ рд╕ेрдиा рдХा рдЕंрдЧ рдмрдирддा рд╣ै। рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдпं рднी рд░ाрдЬ рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рд╣ै।

рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдкрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдЧुрд░ु рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдХा рдк्рд░рднाрд╡

рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж

рдж рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ рд╣ेрд░ाрд▓्рдб рдоें рддрдм рдЫрдкा рдеा, рдХि рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдзрд░्рдо рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рдкрд╣ुंрдЪे рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдпों рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╣ैं। рдФрд░ рдЬिрд╕ рдзрд░рддी рд╕े рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдЬैрд╕े рд╡िрдЪाрд░рдХ рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рдЖрддे рд╣ैं, рдпрджि рд╣рдо рд╡рд╣ां рдЕрди्рдп рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рдЪाрд░рдХ рднेрдЬрддे рд╣ैं, рддो рдпрд╣ рдоूрд░्рдЦрддा рд╣ै।
   рдпрд╣ рд╕рдм 11 рд╕िрддंрдмрд░ 1893 рдХो рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╢िрдХाрдЧो рдоें рд╣ुрдП рд╡िрд╢्рд╡ рдзрд░्рдо рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХे рдмाрдж рдЫाрдкा рдЧрдпा рдеा। рдЗрди्рд╣ीं рднाрд╖рдгों рдХे рд╕ाрде рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рд╡िрд╢्рд╡ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ो рдЧрдП। рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдкूрд░्рд╡ рдоें рдЬिрди्рд╣ें рдирд░ेंрдж्рд░ рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рдеा। рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рдк्рд░ेрд╕ीрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд░рд╣े, рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдж्рд╡ाрд░ा рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣िंрджू рдХॉрд▓ेрдЬ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХी рдЧрдИ рдеी। 2010 рдоें рдЗрд╕े рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рджрд░्рдЬा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

   рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЬिрд╕े 1828 рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдж्рд╡ाрд░ा рдЧрдаिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдФрд░ рдЙрдирдХे рдмाрдж рдпрд╣ рдорд╣рд░्рд╖ि рдж्рд╡ाрд░िрдХा рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдФрд░ рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдФрд░ рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдоें рд░рд╣ा। рд╣ाрд▓ांрдХि рджेрд╡ेंрдж्рд░ рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдФрд░ рдХेрд╢рд╡ рдЪंрдж्рд░ рд╕ेрди рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдоें рдЯрдХрд░ाрд╡ рд░рд╣ा, рдФрд░ рд╡े рдмंрдЯ рднी рдЧрдП।
  рдХिंрддु рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХोрд▓рдХाрддा рдоें 1817 рдоें рд╣ी рд╣ो рдЧрдИ рдеी। рдЬрдмрдХि рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдиे рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рдХी рдеी। рд▓ेрдХिрди рд░ाрдЬा рд░ाрдо рдоोрд╣рди рд░ाрдп рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рдЗрд╕ рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ। рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рдХे рд╣ी рд╡िрдЪाрд░ рдеे। рдЕрддः рдк्рд░ेрд╕ीрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдЙрдирдХे рд╡िрдЪाрд░ों рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдеा। рддрдм рдЗрд╕рдХा рдиाрдо рд╣िंрджू рдХॉрд▓ेрдЬ рдеा। 1855 рдоें рдЗрд╕рдХा рдиाрдо рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рд╣ो рдЧрдпा। рдЕрдм рдХ्рдпोंрдХि рдм्рд░ाрд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрдерд╡ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рддा рдеा। рд╕ाрде рд╣ी рдоूрд░्рддि рдкूрдЬा рдХा, рдзрд░्рдо рдоें рдлैрд▓े рдЖрдбंрдмрд░ рдФрд░ рдЕंрдзрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рддा рдеा। рдФрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕ी рдмाрдд рд╣ै, рдХि рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдкрдв़рдиे рд╡ाрд▓े рдЫाрдд्рд░ рдкрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдеा।
рд▓ेрдХिрди рдпрджि рдХрд╣ा рдЬाрдП, рдХि рдХ्рдпा рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдоूрд░्рддि рдкूрдЬा рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рддे рдеे, рддो рдЬрд╡ाрдм рд╣ां рд╣ोрдЧा।

рдЗрд╕рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рдХाрд░рдг рдеा। рдЧुрд░ु рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рдХा рдХाрд▓ी рдкुрдЬाрд░ी рд╣ोрдиा। рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХे рдЧुрд░ु рдеे। рд╡े рд╣िंрджू, рдЗрд╕्рд▓ाрдо рдФрд░ рдИрд╕ाрдИ рдзрд░्рдо рдХे рдЬ्рдЮाрддा рдеे। рдЙрдирдХे рд╕ाрдиिрдз्рдп рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХो рдЕрдкрдиे рдорди рдоें рдЙрдкрдЬे рддрдоाрдо рд╕рд╡ाрд▓ों рдХा рдЬрд╡ाрдм рдоिрд▓ा। рдЬो рдХि рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХे। рдЧुрд░ु рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЬ्рдЮाрди рдХा рдоूрд▓ рдеा,  “рдоाрдирд╡ рд╕ेрд╡ा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдзрд░्рдо рд╣ै” рдФрд░ рдЗрд╕ी рддрдд्рд╡ рдХो рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдиे рджुрдиिрдпा рдоें рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдХा рдкрд░рдЪрдо рд▓рд╣рд░ाрдпा। рдЗрд╕ी рдХाрд░рдг рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдХी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдоें рдоाрдирд╡ рд╕ेрд╡ा рднाрд╡ рдеा। рдЙрдирдХा рдоाрдирдиा рдеा рдХि рдоाрдирд╡ рд╕ेрд╡ा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдзрд░्рдо рд╣ै рдФрд░ рд╡े рдоाрдирд╡ рдоें рд╣ी рдИрд╢्рд╡рд░ рджेрдЦрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рд╕ाрде рд╣ी рдЙрд╕ी рдХी рдПрдХ рд╢ाрдЦा рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╕рдоाрдЬ, рджрдпाрдиंрдж рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдж्рд╡ाрд░ा 1875 рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХे рдмाрдж рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдоाрдирд╡ рд╕ेрд╡ा рдХे рдоूрд▓ рднाрд╡ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рдирдП рд╡िрдЪाрд░ рдоें рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рддे рд╣ैं।

рдХ्рдпोंрдХि рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдоें рдоूрд▓ рдЕंрддрд░ рдеा। рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡ेрджों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рднी рд╕рдорд░्рдерди рдеा। рдХिंрддु рдЖрд░्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХा рдоाрдирдиा рдеा। рдХि рдпрджि рднाрд░рдд рдХो рдЖрдЧे рдмрдв़рдиा рд╣ै, рддो рдоूрд▓, рд╡ेрджों рдХी рдУрд░ рд▓ौрдЯрдиा рд╣ोрдЧा।
рд╡рд╣ीं рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдоाрдирд╡ рд╕ेрд╡ा рдХे рдПрдХ рдирдП рд╡िрдЪाрд░ рдХे рд╕ाрде рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै।

рдмुрдзрд╡ाрд░, 28 рд╕िрддंрдмрд░ 2022

рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рдиीрддि | рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी

рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рдиीрддि

рдХंрдкрдиी рдХा рдиिрд╡ेрджрди рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ंрд╕рдж рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рдЪुрдХा рдеा। рд╡рд╣ рдЛрдг рдЪाрд╣рддे рдеे, рдХ्рдпोंрдХि рдХंрдкрдиी рдШाрдЯे рдоें рдЪрд▓ рд░рд╣ी рдеी। рддрдм рдХे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд▓ॉрд░्рдб рдиाрд░्рде рдиे рдЕрдкрдиे рд╕्рддрд░ рд╕े рдЬांрдЪ рдХрдоेрдЯी рдмिрдаाрдИ рдФрд░ рдоाрд▓ूрдо рд╣ुрдЖ рдХि рдХंрдкрдиी рдХे рджिрд╡ाрд▓िрдпाрдкрди рдХे рдкीрдЫे рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдХा рд╣ाрде рд╣ै। 1773 рдоें рдХंрдкрдиी рдкрд░ рд▓рдЧाрдо рдХे рд▓िрдП рд░ेрдЧुрд▓ेрдЯिंрдЧ рдПрдХ्рдЯ рд▓ाрдпा рдЧрдпा। рдФрд░ рдЕрдиेрдХों рдЙрдкрдмंрдзों рдоें рдПрдХ рдЕрдм рдХंрдкрдиी рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░ी рднाрд░рддीрдпों рд╕े рдЙрдкрд╣ाрд░ рдирд╣ीं рд▓े рд╕рдХेंрдЧे, рд╕ाрде рд╣ी рдиिрдЬी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рднी рдк्рд░рддिрдмंрдз рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдХ्рдпोंрдХि рдХंрдкрдиी рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕्рд╡рдпं рд╣ी рд▓ाрдн рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдиिрдЬी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХो рд╣ी рд╡рд░ीрдпрддा рджेрддे рдеे। рдХंрдкрдиी рдХे рд▓ाрдн рд╣ाрдиि рдХो рдирд╣ीं। рдЗрд╕ рд╕рдордп рдЬрдм рдЙрдкрд╣ाрд░, рдиिрдЬी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдкрд░ рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा, рддो рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХों рдХो рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рдФрд░ рдЦुрд╢ рд░рдЦрдиे рдХी рдиीрддि рдХो рд╕рдордЭिрдП рдЙрд╕ी рд╕рдордп рдХंрдкрдиी рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд╡ेрддрди рдоें рднी рд╡ृрдж्рдзि рдХी рдЧрдИ। рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рд╕े рд╕рдд्рддा рдХी рдоांрдЧ рд╣ोрддी рд╣ै, рдХि рд╡े рдИрдоाрдирджाрд░ рдФрд░ рдиिрд╖्рдаा рдХाрдпрдо рд░рдЦें। рдпрд╣ рддрднी рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬрдм рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕्рд╡рдпं рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рд╣ों। рдЕрди्рдпрдеा рд╡рд╣ рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░ рдХी рдУрд░ рдоुрдб़рддा рд╣ै। рд╕рдд्рддा рдпрд╣ рдЦ्рдпाрд▓ рд░рдЦрддी рд╣ै। рдФрд░ рднрд░рд╕рдХ рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд░рддी рд╣ै, рдХि рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рдЙрд╕рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдЬीрд╡рди рджिрдпा рдЬाрдП। рдЕрди्рдпрдеा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧ्рдп рд╡рд░्рдЧ рд╕рдоाрдЬ рдХा рдХ्рдпों рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоें рд╕ेрд╡ा рджेрдиे рдХो рдЬाрдПрдЧा।

1786 рдоें рдХाрд░्рдирд╡ाрд▓िрд╕ рднाрд░рдд рдЖрдпा, рдПрдХ рдПрдХ्рдЯ рдХे рд╕ाрде। рдФрд░ рдХुрдЫ рдирдИ рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рд╕ाрде рдЖрддा рд╣ै। рд╡рд╣ी рдЬрдм рд╡рд╣ рднाрд░рдд рдЖрдпा рддो рдЙрд╕рдиे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХा рд╡ेрддрди рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░ рджी। рдФрд░ рдпрд╣ी рдеा, рдХि 1793 рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ंрд╕рдж рд╕े рдЖрдпा рдЪाрд░्рдЯрд░ рдиे рдИрд╕्рдЯ рдЗंрдбिрдпा рдХंрдкрдиी рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд╡ेрддрди рдХो рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╕े рд╣ी рджिрдпा рдЬाрдП рдРрд╕ा рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдХिрдпा। рдХाрд░्рдирд╡ाрд▓िрд╕ рдиे рдРрд╕ा рдЗрд╕рд▓िрдП рдХिрдпा рдХि рдЙрд╕рдХो рд▓рдЧрддा рд╣ोрдЧा, рдХि рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдЕрдкрдиे рджेрд╢ рд╕े рджूрд░, рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рджूрд░ рд╣ैं, рдиिрдЬी рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕े рднी рд▓ाрдн рдирд╣ीं рдЙрдаा рд╕рдХрддे рдЙрд╕ рдкрд░ рднी рдк्рд░рддिрдмंрдз рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡ेрддрди рдмрдв़ा рдХрд░ рдЙрдирдХा рдЖंрддрд░िрдХ рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рджрдлрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдРрд╕ा рдХрд░рдиा рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдХंрдкрдиी рдХे рдк्рд░рддि рдиिрд╖्рдаाрд╡ाрди рдмрдиाрддा рд╣ै।

рдХोрдИ рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЕрдкрдиे рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХों рдХो рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рд╕ेрд╡ा рдоें рд╕ेрд╡ा рдХे рдк्рд░рддि рдиिрд╖्рдаाрд╡ाрди рдмрдиाрдП рд░рдЦрддा рд╣ै।

1765 рдоें рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХी рд╕ंрдзि рдХे рдмाрдж рдЬрдм рдм्рд░िрдЯिрд╢ों рдХो рдмंрдЧाрд▓ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЬिрд╕рдоें рдмिрд╣ाрд░ рдФрд░ рдЙрдб़ीрд╕ा рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдеे, рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕्рдеाрдкिрдд рдХि рдЙрди्рд╣ें рдоाрдд्рд░ рдЕрдкрдиा рд╕्рд╡ाрд░्рде рдЬिрд╕рдоें рдХंрдкрдиी рдХो рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд▓ाрдн рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░рдиा рдеा। рд▓ॉрд░्рдб рдХ्рд▓ाрдЗрд╡ рдиे рдж्рд╡ैрдз рд╢ाрд╕рди рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा। рдХंрдкрдиी рдиे рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡рд╕ूрд▓рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд▓िрдпा, рдФрд░ рдиाрдордоाрдд्рд░ рдХा рдмंрдЧाрд▓ рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдХो рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЕрди्рдп рд╕рднी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдоाрдорд▓े рд╕ौंрдк рджिрдпे рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ाрд░े рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдоाрдорд▓े рдкрд░ рдЬрд╣ां рдЬрдирддा рдХो рдЬрд╡ाрдм рджेрдиा рдеा, рдмंрдЧाрд▓ рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдХो рд╕ाрдордиे рд░рдЦा рдФрд░ рд╕्рд╡рдпं рдоाрдд्рд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдпा। рдФрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡рд╕ूрд▓ी рдХे рд▓िрдП рдЖрдк рдЬाрдиेंрдЧे, рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рд╡рдпं рдХो рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдирд╣ीं рдЖрдиे рджिрдпा рдмрд▓्рдХि рд░ाрдЬा рд╕िрддाрдм рд░ाрдп рдФрд░ рдоोрд╣рдо्рдордж рд░рдЬा рдЦां рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЕрдерд╡ा рдЙрди्рд╣ें рд╣ी рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡рд╕ूрд▓ी рдХे рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा।
   рдоोрд╣рд▓्рд▓े рдоें рд▓ोрдЧ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдХूрдб़ा рдЙрдаाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЧाрдб़ी рдХो рдХिрд░ाрдП рджेрдиे рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рдоें рдеे, рд▓ेрдХिрди рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдХूрдб़े рдХी рдЧाрдб़ी рдХी рдЙрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рдоाрд▓िрдХ рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╣ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдеा। рдФрд░ рдЬрдм рд╡рд╣ рдЧाрдб़ी рд╕े рдЙрддрд░ा рддो рдЬैрд╕े рд╡рд╣ीं рд╕рдорд╕्рдпा рдХा рд╕рдоाрдзाрди рд╣ो рдЧрдпा। рдФрд░ рд▓ोрдЧों рдХा рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рд╢ांрдд рд╣ो рдЧрдпा।

рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХो рд╡рд╕ूрд▓рдиे рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рднी рдХुрдЫ рдпрд╣ी рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рдиीрддि рдеी।

рдоेрд░े рдмाрд░े рдоें

рдореЗрд░реА рдлрд╝реЛрдЯреЛ
рдирдорд╕्рдХाрд░ рд╕ाрдеिрдпों рдоेрд░ा рдиाрдо рджिрд╡ाрдХрд░ рдЧोрджिрдпाрд▓ рд╣ै। рдпрд╣ां рд╣рд░ рдЖрд░्рдЯिрдХрд▓ рдпा рддो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рд░ोрдХाрд░ों рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ै, рдпा рдЬीрд╡рди рдХे рдиिрдЬी рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े, рд╢िрдХ्рд╖ा, рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдЬрди рдЬाрдЧрд░рдг, рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдЗрдд्рдпाрджि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд▓ेрдЦ рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рдкрд░ рдЖрдк рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ेंрдЧे ЁЯЩП